آشنایی با سیم های ارتودنسی(سیم ارتودنسی چیست و چه کاربردی دارد؟)

سیم ارتودنسی (سیم استیل ارتودنسی-سیم نی تی ارتودنسی)چیست؟

سیم ارتودنسی که با نام آرچ وایر (Archwires) هم  بین دندانپزشکان و متخصصان ارتودنسی معروف می باشد،‌ براکت‌های ارتودنسی را به هم متصل کرده و به آن‌ها نیرو وارد می‌ نماید تا دندان‌ها به محل درست منطبق با نظر متخصص ارتودنتسی هدایت شوند.

سیم ارتودنسی چگونه عمل می کند؟

دندان‌های هر فرد از طریق رباط پریودنتال به استخوان فک متصل می شوند .پریودنتال یک رباط فعال بوده و همواره در حال بازسازی و تغییر می باشد. در واقع سه عضو اصلی  اطراف دندان یعنی رباط پریودنتال، سمنتوم و استخوان فک ،در واکنش به نیرو‌هایی که به آن‌ها وارد می‌شوند،‌ تغییر حالت می‌دهند.

در حالت طبیعی و معمول ، جوییدن یا گاز گرفتن غذا یک فرایند فشار و کشش ایجاد می نماید و به این ترتیب، بین کشش و فشار تعادل برقرار می گردد تا دندان‌ها در موقعیت خود قرار بگیرند. اما در مکانیزم درمان ارتودنسی  متخصص ارتودنسی با اعمال نیروی اضافه، از طریق سیم های ارتودنسی و براکت های ارتودنسی  تعادل را بر هم زده و باعث تغییر موقعیت دندان ها و حرکت به سمت جایگاه مد نظر دندانپزشک می‌شود. 

البته فشاری که سیم‌های ارتودنسی به دندان وارد می‌کنند بسیار ملایم ولی مداوم  است تا دندان بدون لق شدن، تغییر موقعیت داده و استخوان فک هم فرصت بازسازی و تغییر شکل را داشته باشد.

انواع سیم های ارتودنسی به لحاظ شکل ظاهری کدامند؟

 سیم های ارتودنسی از نظر شکل ظاهری و سطح مقطع  در سه دسته قرار میگیرند:

• سیم استیل ارتودنسی یا سیم نی تی ارتودنسی مربعی
• سیم استیل ارتودنسی یا سیم نی تی ارتودنسی ارتودنسی مستطیلی
• سیم استیل  ارتودنسی یا سیم نی تی ارتودنسی ارتودنسی دایره ای                                                                               سیم ارتودنسی مربعی چه ویژگی هایی دارد؟
• در میان انواع سیم های ارتودنسی، سیم‌ها با سطح مقطع رکتنگولار یا مربعی از عملکرد بهتری برخوردارند.زیرا این سیم‌ها می‌توانند حرکات دندانی را به خوبی کنترل کنند. 
• نقطه ضعف سیم ارتودنسی مربعی چیست؟
• نقطه ضعف سیم ارتودنسی مربعی هم پهنای کمتر آن در مقایسه با انواع دیگر است.
• سیم ارتودنسی مستطیلی چیست؟
• سیم ارتودنسی  مستطیلی هم کنترل مناسبی  روی حرکات درمانی دندانها دارد و هم از نظر پهنا،‌ کاملا استاندارد است.
• سیم های ارتودنسی مستطیلی در چه زمانی استفاده می شوند؟
•  معمولا در مراحل پایانی درمان ارتودنسی، از این نوع سیم استفاده می‌شود.
• سیم ارتودنسی رند یا  دایره ای چه ویژگی هایی دارد؟
• این سیم‌های ارتودنسی از سطح مقطعی کاملا گرد برخوردار هستند و خاصیت ارتجاعی بیشتری نسبت به انواع دیگر سیم های ارتودنسی دارند.متخصص ارتودنسی به دلیل پوشش یکنواخت تمام دندان‌ها، در مراحل اولیه درمان ارتودنسی، برای چیدمان منظم‌تر دندان‌ها در کنار هم از سیم ارتودنسی با مقطع دایره ای استفاده می نماید.
• تقسیم بندی سیم های ارتودنسی از نظر جنس سیم:
• سیم های ارتودنسی از نظر جنس و ماده سازنده به سه دسته تقسیم می شوند . از این نظر می‌توان انواع سیم های ارتودنسی را به موارد زیر تقسیم بندی کرد:
  • سیم ارتودنسی تیتانیوم
  • سیم ارتودنسی نیکل تیتانیوم رفلکس
  • سیم ارتودنسی TP Original Wire
  •  سیم های ارتودنسی ساخته شده از آلیاژ فولاد ضد زنگ
• سیم ارتودنسی  نیکل تیتانیوم یا نی تی NI TI
• سیم های ارتودنسی ساخته شده از جنس نیکل تیتانیوم از فناوری جدیدی به نام آلیاژ حافظه دار استفاده می نمایند که به آن اجازه می دهد بدون تاثیر  اینکه چند بار به شکل های مختلف خم شده و حالت گرفته اند مجددا، به شکل اولیه خود بازگردند. به همین دلیل به طور همزمان هر دو المان انعطاف پذیری و مقاومت بالا را دارد. این سیم ارتودنسی سطحی کاملا صاف و صیقلی داشته و دربرابر شکست مقاوم بالایی برخودار هستند.در واقع دو یا سه سیم اولی که متخصص ارتودنسی در کیس های درمان ارتودنسی استفاده می کنند از این نوع سیم ها هستند.
• سیم ارتودنسی ساخته شده از آلیاژ بتا تیتانیوم
  این نوع سیم ارتودنسی به راحتی خم شده و شکل می گیرند. از این سیم هنگامی استفاده می شود که متخصص ارتودنسی  قصد دارد موقعیت نهایی دندان ها را تنظیم کند. سیم ارتودنسی ساخته شده از آلیاژ بتا تیتانیوم اغلب به عنوان سیم نهایی در پروسه درمان ارتودنسی استفاده می شود.
• سیم ارتودنسی نیکل تیتانیوم رفلکس
• این نوع سیم های ارتودنسی از حالتی الاستیک بالایی برخوردار بوده و فشار بسیار ملایم ولی ثابتی به دندان‌ها وارد می‌کند. استفاده از این سیم، احتمال شکستن دندان‌ها و آسیب رساندن به آن‌ها را کاهش خواهد داد.
• سیم ارتودنسی TP Original Wire
  این سیم ارتودنسی مقاومت بسیار بالایی داشته و درجه سختی آن هم نسبت به انواع دیگر، بیشتر است. به همین علت در مراحل اولیه درمان، برای تراز کردن و چیدمان منظم دندان‌ها مورد استفاده متخصص ارتودنسی قرار می‌گیرد.
•  سیم ارتودنسی ازسیم ارتودنسی از جنس استیل ضد زنگ           متداولترین و  قدیمی ترین سیم هایی که در درمان ارتودنسی برای مرتب کردن دندان ها بکار میروند آن هایی هستند که  از جنس استیل ضد زنگ ساخته می شوند. آن ها نه تنها بادوام تر و مقاوم تر در برابر خوردگی ها  هستند، بلکه بسیار با ثبات تر هستند.
• سیم های ارتودنسی ساخته شده از آلیاژ کبالت کروم
  سیم های ارتودنسی ساخته شده از جنس آلیاژ کبالت و کروم این ویژگی را دارد که می توان شکل و سطح استحکام آن را در صورت نیاز تنظیم کرد. این کار با قرار گرفتن سیم  ارتودنسی در معرض حرارت انجام می شود. متخصص با اینکار می تواند سیم ارتودنسی را تقویت کرده و شکل آن را تغییر دهد. این سیم ارتودنسی امروزه کمتر مورد استفاده  متخصصان ارتودنسی قرار می گیرند.
•  آشنایی با اصطلاحات رایج مرتبط با سیم های ارتودنسی           اصطلاحات مرتبط با سیم ارتودنسی که بیشتر بین متخصص ارتودنسی و دستیاران فعال در بخش ارتودنسی رد و بدل می شود:
  • بازگشت فنری (Springback): اسپرینگ بک به قابلیت یک سیم ارتودنسی برای شکل گیری به روش های مختلف اشاره می کند، سیمی که این قابلیت را دارد پس از هر تغییر شکل در صورت نیاز همچنان به شکل اولیه خود باز می گردد.
  • حالت ارتجاعی (Resilience): به حالت کشسانی که درون سیم ارتودنسی وجود دارد اشاره می کند.
  • شکل پذیری (Formability): حداکثر مقدار خمشی که ممکن است یک سیم ارتودنسی قبل از شکستن تحمل کند.
  • آلیاژ حافظه دار (Shape memory alloy):  برخی از سیم های ارتودنسی  خاصیتی دارند که علیرغم اینکه خم شدن قابلیت بازگشت به حالت اولیه خود را دارند.
  • نقطه شکست (Failure point): نقطه ای که یک سیم  ارتودنسی بعد از کشش زیاد یا هر عامل دیگری در آستانه شکسته شدن قرار می گیرد.
  • محدوده (Range): حداکثر میزانی که ممکن است یک سیم ارتودنسی قبل از از دست دادن حالت دائم شکل اصلی خود، خم شود.                                         
•  سایز سیم های ارتودنسی
• 1- سایزهای پر مصرف سیم های ارتودنسی در مقطع رند عبارتند از 14و16و18و20 می باشد.
• 2-سیم های ارتودنسی در مقطع رکتنگولار دارای سایزهای  16*16و17*22و18*22و17*25و18*25و19*25و21*25  است.