فنر ارتودنسیچند نوع فنر ارتودنسی داریم؟

  1. فنر  ارتودنسی فشاری (Compression Spring):
    این فنر ارتودنسی برای بستن فاصله بین دندان‌ها و نزدیک کردن آنها به یکدیگر به کار می‌رود.
  2. فنر  ارتودنسی کششی (Extension Spring):
    این فنر ارتودنسی برای باز کردن فاصله بین دندان‌ها و ایجاد فضا استفاده می‌شود.
  3. فنر  ارتودنسی کویل (Coil Spring):
    این نوع فنر ارتودنسی ، معمولاً روی سیم ارتودنسی نصب شده و  قرار می‌گیرد و بسته به طراحی آن، می‌تواند به صورت فشاری یا کششی عمل نماید.

 فنر ارتودنسی چه کاربردهایی دارد؟

  • باز کردن یا بستن فاصله بین دندان‌ها
  • صاف کردن دندان‌های شلوغ
  • حرکت دادن دندان‌ها به موقعیت مناسب
  • کمک به اصلاح بایت

مزایای استفاده از فنر ارتودنسی چیست؟

  • اعمال نیروی مداوم و کنترل‌شده
  • کاهش نیاز به جلسات مکرر تنظیم ارتودنسی
  • مؤثر در تصحیح مشکلات پیچیده دندانی

نکات مهم در استفاده از فنر ارتودنسی چیست؟

  • ممکن است  استفاده از فنر ارتودنسی در روزهای اول، کمی فشار یا ناراحتی ایجاد نماید  که این امر کاملا طبیعی است و با گذشت زمان برطرف می‌شود.
  • رعایت بهداشت دهان و دندان در زمان استفاده از فنر ارتودنسی بسیار مهم و ضروری ست تا از تجمع پلاک و ایجاد پوسیدگی جلوگیری شود.

فنر ارتودنسی از چه موادی ساخته می سوند؟

فنرهای ارتودنسی معمولاً از آلیاژهای فلزی خاصی ساخته می‌شوند. مهم‌ترین مواد مورد استفاده در ساخت فنر ارتودنسی عبارتند از:

1. فولاد ضدزنگ (Stainless Steel)

  • ویژگی‌های فنر های ارتودنسی ساخته شده از استیل عبارتند از :
    • استحکام بالا
    • مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی
    • انعطاف‌پذیری مناسب و بالا
  • پر کاربرد ترین فنر های ارتودنسی از چه جنسی هستند؟:
    • فولاد ضد زنگ پرکاربردترین ماده در ساخت فنرهای ارتودنسی است، زیرا نیروی مداوم و قابل کنترلی ایجاد می‌کند و در برابر رطوبت دهان و بزاق مقاوم است.

2. آلیاژ نیکل-تیتانیوم ( NiTi)

  • ویژگی‌های فنر های ارتودنسی ساخته شده از جنس NITI عبارتند از :
    • خاصیت حافظه شکل (Shape   Memory)
    • قابلیت بازگشت به شکل اولیه پس از تغییر شکل
    • تولید نیروی یکنواخت حتی در حرکات کوچک
  • کاربرد فنر های ارتودنسی ساخته شده از جنس نی تی:
    • فنر های ارتودنسی ساخته شده از جنس نی تی  در مواردی استفاده می‌شود که نیاز به نیروی ملایم‌تر و یکنواخت‌تر باشد، به خصوص در مراحل اولیه درمان ارتودنسی.

3. کروم-کبالت (Cobalt-Chromium Alloy)

  • ویژگی‌های فنر های ارتودنسی ساخته شده از جنس کروم کبالت:
    • استحکام بالا
    • مقاومت شیمیایی و فیزیکی  بسیار عالی
  • کاربرد فنر های ارتودنسی ساخته شده از جنس کروم کبالت عبارتند از :
    • در شرایطی که در طی درمان ارتودنسی  نیاز به نیروهای بسیار قوی‌تر و مقاوم‌تر باشد، از آلیاژ کروم کبالت استفاده می‌شود.

4. مواد پلاستیکی یا ترکیبی (استفاده شده در فنرهای خاص)

  • در برخی موارد، از فنرهای ارتودنسی کوچک یا شفاف از مواد پلاستیکی تقویت‌شده استفاده می‌شوند، اما این نوع فنرها کمتر رایج هستند و بیشتر در دستگاه‌های خاص ارتودنسی استفاده می‌شوند.فنر ارتودنسی

انتخاب ماده مناسب برای ساخت فنر ارتودنسی به چه عواملی بستگی دارد؟

انتخاب ماده ساخت فنر بستگی به نیاز درمانی متخصص ارتودنسی، نوع نیرو موردنیاز، و شرایط دهانی بیمار بستگی دارد. متخصص ارتودنسی با توجه به شرایط هر بیمار، ماده مناسب را انتخاب می‌کند.

چه زمانی متخصص ارتودنسی از فنر ارتودنسی استفاده می کند؟

متخصص ارتودنسی از فنرهای ارتودنسی در مواقعی استفاده می‌کند که نیاز به اعمال نیروی کنترل‌شده و هدفمند برای حرکت دادن دندان‌ها یا ایجاد تغییرات خاص در قوس دندانی وجود داشته باشد. کاربرد فنرهای ارتودنسی معمولاً به نوع مشکل دندانی بیمار و مرحله درمان بستگی دارد.

موارد کلی استفاده از فنر ارتودنسیفنر ارتودنسی

1. باز کردن فضای بین دندان‌ها

  • در صورتی که دندان‌ها شلوغ باشند یا نیاز به ایجاد فضای کافی برای رشد دندان‌های نهفته وجود داشته باشد متخصص ارتودنسی از فنر ارتودنسی استفاده می نماید.
  • فنر مورد استفاده برای بازکردن فضای بین دندانی عبارتند از :
    • فنر کششی یا فنر بازکننده (Open Coil   Spring).

2. بستن فضای بین دندان‌ها

  • در مواقعی که  بین دندان‌ها  فاصله وجود دارد  و نیاز به بستن آن است متخصص ارتودنسی از فنر ارتودنسی استفاده می نماید.
  • فنر مورد استفاده برای بستن فاصله بین دندانها عبارتند از :
    • فنر فشاری یا فنر جمع‌کننده (Close   Coil Spring).

3. حرکت دادن دندان به موقعیت خاص

  • برای جابه‌جایی دندان‌ها به سمت موقعیت ایده‌آل در قوس  دندانی.
  • فنر مورد استفاده برای حرکت دادن دندان به موقعیت مورد نظر متخصص ارتودنسی عبارتند از :
    • بسته به جهت حرکت دندان، از فنرهای کششی یا فشاری  استفاده می‌شود.

4. رفع چرخش دندان‌ها (Derotation)

  • برای چرخاندن دندان‌هایی که به طور نادرست در قوس  دندانی قرار گرفته‌اند.

5. درمان دندان‌های نهفته یا روییده نشده

  • زمانی که دندان نهفته است و نیاز به ایجاد فضا برای  بیرون آمدن آن وجود دارد.فنر ارتودنسی

6. تصحیح موقعیت قوس دندانی

  • برای تنظیم قوس دندانی و افزایش یا کاهش فاصله دندان‌ها  در بخش‌های خاص.

زمان استفاده از فنر ارتودنسی در مراحل درمان توسط متخصص ارتودنسی تعیین می شود اما به طور کلی فنر ارتودنسی در مراحل زیر حین درمان استفاده می شود:

  • در مرحله اولیه درمان:
    در این مرحله، فنرهای ارتودنسی اغلب برای باز کردن فضای لازم برای مرتب کردن دندان‌ها استفاده می‌شوند.
  • مرحله میانی درمان:
    برای حرکات دقیق‌تر دندان‌ها یا اصلاح موقعیت نهایی آنها، فنرهای ارتودنسی  به کار گرفته می‌شوند.
  • مرحله پایانی درمان:
    در صورت نیاز به تنظیمات نهایی، ممکن است از فنرهای ارتودنسی کوچک‌تر استفاده شود.فنر ارتودنسی

مزایای استفاده از فنر ارتودنسی کدامند؟

  • کاهش مدت زمان درمان
  • اعمال نیروی یکنواخت و کنترل‌شده
  • افزایش دقت در حرکات دندان‌ها

متخصص ارتودنسی با توجه به شرایط هر بیمار، زمان مناسب و نوع فنر مورد نیاز را تعیین می‌کند.

بهترین برند و مارک فنر ارتودنسی چیست؟

 بهترین برند فنر ارتودنسی با توجه به  عوامل مختلفی مانند نوع درمان، نیازهای خاص بیمار و ترجیحات متخصص ارتودنسی تعیین میشود. برخی از برندهای معتبر در زمینه تولید فنرهای ارتودنسی عبارتند از:

  • کریتیو دنتال (Creative Dental): این برند فنرهای ارتودنسی بسته از جنس نیکل تیتانیوم تولید می‌کند که به دلیل کیفیت بالا و کارایی مناسب، مورد توجه متخصصان ارتودنسی قرار گرفته‌اند. 
  • فورسوس (Forsus): فنرهای فورسوس ابزارهای خاصی هستند که به عنوان بخشی از طرح کلی درمان توسط ارتودنتیست در نظر گرفته می‌شوند و روی      براکت‌های ارتودنسی نصب می شوند. این فنرها با کمک به جابجایی دندان‌های فک  پایین رو به جلو و دندان‌های فک بالا رو به عقب، برای اصلاح اورجت مورد  استفاده قرار می‌گیرند. فنر ارتودنسی

تفاوت فنر ارتودنسی اوپن و کلوز چیست؟

فنرهای ارتودنسی اوپن (Open Coil Spring) و کلوز (Closed Coil Spring) از ابزارهای مهم در درمان ارتودنسی هستند، اما کاربرد و عملکرد آنها متفاوت است. در ادامه تفاوت این دو نوع فنر ارتودنسی توضیح داده میشود:

تفاوت‌های اصلی فنر ارتودنسی اوپن و کلوز عبارتند از 

ویژگیفنر اوپن    (Open Coil Spring)فنر کلوز    (Closed Coil Spring)
عملکرد اصلیباز کردن فاصله بین دندان‌هابستن یا حفظ فاصله بین دندان‌ها
نوع نیرونیروی فشارینیروی کششی
کاربرد رایجدرمان شلوغی دندان‌ها یا آماده‌سازی برای دندان نهفتهاصلاح فاصله یا تثبیت موقعیت دندان‌ها
ساختارفنر باز و قابل فشرده شدنفنر بسته و قابل کشیده شدن

فنر ارتودنسی

فنر ارتودنسی چگونه روی سیم های ارتودنسی نصب میشود؟

نصب فنر ارتودنسی روی سیم های ارتودسنی  به دقت و تخصص بالای ارتودنتیست نیاز دارد. این فرآیند بسته به نوع فنر (اوپن یا کلوز) و هدف درمانی، کمی متفاوت است. در ادامه مراحل کلی نصب فنر ارتودنسی توضیح داده میشود:

مراحل نصب فنر اوپن (Open Coil Spring):

  1. آماده‌سازی فنر ارتودنسی اوپن:
    • متخصص ارتودنسی وضعیت دندان‌ها و سیم ارتودنسی را بررسی  می‌کند.
    • سیم ارتودنسی (آرچ وایر) از براکت‌های ارتودنسی خارج می‌شود تا  فنر به راحتی نصب شود.
  2. انتخاب طول مناسب فنر ارتودنسی به چه عواملی بستگی دارد؟:
    • طول فنر بر اساس فاصله بین دندان‌ها و میزان فشاری که  باید اعمال شود، تعیین می‌شود.
  3. چگونه فنر ارتودنسی روی سیم ارتودنسی قرار داده میشود؟:
    • فنر اوپن به صورت مارپیچ روی سیم ارتودنسی (آرچ وایر) قرار می‌گیرد.
    • دو انتهای فنر در محل موردنظر (بین دو براکت ارتودنسی) تنظیم می‌شود.
  4. بازگرداندن سیم ارتودنسی به براکت‌های ارتودنسی:
    • پس از قرار دادن فنر ارتودنسی ، سیم ارتودنسی دوباره از شیارهای براکت‌ها عبور داده شده و محکم می‌شوتد.
    • فنر فشرده شده و نیروی لازم برای باز کردن فاصله بین  دندان‌ها اعمال می‌شود.

مراحل نصب فنر کلوز (Closed Coil Spring):

  1. آماده‌سازی فنر ارتودنسی کلوز:
    • مانند فنر اوپن، ابتدا سیم ارتودنسی و براکت‌ها بررسی می‌شوند.
  2. انتخاب نوع و طول فنر ارتودنسی کلوز به چه عواملی بستگی دارد؟:
    • فنر کلوز با توجه به فاصله دندان‌ها یا نیاز به بستن یا حفظ فاصله انتخاب می‌شود.
  3. نصب فنر روی براکت‌های ارتودنسی چگونه است؟:
    • انتهای فنر کلوز به صورت قلاب‌دار طراحی شده است.
    • قلاب‌های فنر ارتودنسی کلوز به براکت‌های ارتودنسی یا حلقه‌های متصل به سیم ارتودنسی متصل می‌شوند.
    • فنر به صورت کشیده بین دو نقطه قرار می‌گیرد تا نیروی لازم را اعمال کند.
  4. تنظیم نهایی فنر ارتودنسی کلوز چگونه است؟:
    • ارتودنتیست مطمئن می‌شود که فنر به درستی در محل قرار  گرفته و نیروی مطلوب اعمال می‌شود.

نکات مهم پس از نصب فنر ارتودنسی که باید مد نظر بیمار قرار گیرد:

  • ممکن است بیمار در روزهای اول کمی فشار یا ناراحتی احساس کند که معمولاً موقتی است.
  • رعایت بهداشت دهان و دندان در ناحیه اطراف فنر ارتودنسی بسیار مهم است تا از تجمع پلاک و پوسیدگی جلوگیری شود.
  • در صورت شل شدن یا جابه‌جایی فنر ارتودنسی، باید سریعاً به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

فنرهای ارتودنسی از چه ابعاد و وزنی ساخته شده اند؟

فنرهای ارتودنسی از نظر ابعاد (قطر و طول) و وزن به گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوانند نیروی موردنیاز برای حرکت دندان‌ها را به طور کنترل‌شده اعمال کنند. این ویژگی‌ها بستگی به نوع فنر، جنس آن، و کاربرد درمانی خاص دارد.فنر ارتودنسی

ابعاد فنرهای ارتودنسی چقدر است؟

  1. قطر سیم فنر (Wire Diameter):
    • معمولاً بین 0.010 تا 0.018 اینچ (حدود 0.25 تا  0.45 میلی‌متر) است.
    • قطر سیم فنر ارتودنسی، میزان نیروی تولیدی فنر را تعیین می‌کند؛ سیم‌های ضخیم‌تر نیروی بیشتری ایجاد می‌کنند.
  2. قطر داخلی فنر (Inner Diameter):
    • قطر داخلی فنر ارتودنسی باید متناسب با قطر سیم ارتودنسی (آرچ  وایر) باشد.
    • رایج‌ترین قطرها: 0.022 اینچ (0.56 میلی‌متر) برای سیم‌های استاندارد یا 0.018 اینچ (0.46 میلی‌متر) برای سیم‌های باریک‌تر.
  3. طول فنر (Spring Length):
    • طول فنر بسته به فاصله بین دندان‌ها و نیاز درمانی انتخاب می‌شود.
    • معمولاً طول فنرها از 5 تا 15 میلی‌متر متغیر است.

وزن فنرهای ارتودنسی چه میزانی است؟

  • فنرهای ارتودنسی به دلیل ساختار کوچک و ظریف خود، وزن بسیار کمی دارند.
  • وزن یک فنر معمولی معمولاً کمتر از 1 گرم است، اما به نوع فلز (فولاد ضدزنگ یا نیکل-تیتانیوم) و ابعاد فنر بستگی دارد.

ویژگی‌های نیروی فنرهای ارتودنسی چگونه است؟

  • فنرهای نیکل-تیتانیوم (NiTi) معمولاً نیروی ملایم و مداوم تولید می‌کنند.
  • فنرهای فولادی ضدزنگ نیروی قوی‌تری دارند و برای موارد خاص به کار می‌روند.

انتخاب ابعاد مناسب فنر ارتودنسی به چه عواملی بستگی دارد؟

متخصص ارتودنسی با توجه به شرایط زیر، ابعاد مناسب فنر را انتخاب می‌کند:

  • نوع حرکت موردنظر (باز کردن یا بستن فاصله)
  • میزان نیروی موردنیاز
  • اندازه سیم ارتودنسی و براکت‌ها

زمانی که فنر ارتودنسی باز شد چگونه می توان آن را متصل کرد؟

اگر فنر ارتودنسی به هر دلیلی از جای خود باز شود، باید به دقت و طبق اصول صحیح مجدداً متصل شود. با این حال، برای جلوگیری از آسیب به دندان‌ها یا ابزار ارتودنسی، بهتر است این کار توسط متخصص ارتودنسی در مطب یا کلینیک  انجام شود. در موارد اضطراری، می‌توانید موقتاً با رعایت دقت  اقدام کنید تا امکان جلسه مراجعه حضوری فراهم شود.

راهنمای اتصال مجدد فنر ارتودنسی (در خانه):

  1. بررسی وضعیت فنر و سیم ارتودنسی:
    • ابتدا آینه و نور کافی داشته باشید تا وضعیت فنر و جایگاه آن را بررسی کنید.
    • مطمئن شوید که فنر آسیب ندیده یا دچار تغییر شکل نشده است.
  2. تمیز کردن ناحیه:
    • دهان و ابزار ارتودنسی را با آب نمک یا دهان‌شویه تمیز کنید تا از تجمع باکتری جلوگیری شود.
  3. محل اتصال فنر ارتودنسی را پیدا کنید:
    • فنرهای کلوز معمولاً دو سر قلاب‌دار دارند که به براکت‌های ارتودنسی یا حلقه‌های سیم ارتودنسی متصل می‌شوند.
    • فنرهای اوپن بین دو براکت ارتودنسی یا سیم ارتودنسی قرار می‌گیرند.
  4. قرار دادن فنر ارتودنسی در جای مورد نظر:
    • اگر فنر کلوز است، قلاب‌های آن را با دقت به براکت‌های ارتودنسی یا حلقه‌های سیم ارتودنسی متصل کنید.
    • اگر فنر اوپن است، آن را روی سیم ارتودنسی قرار دهید و فنر ارتودنسی را بین دو براکت ارتودنسی قرار دهید.
  5. استفاده از ابزار کمکی:
    • اگر امکان دارد، از یک انبر کوچک مانند موچین یا ابزار مخصوص ارتودنسی (در صورت دسترس بودن) استفاده کنید.
    • در صورت استفاده از دست، حتماً دستان خود را ضدعفونی کنید.
  6. اطمینان از پایداری فنر ارتودنسی:
    • پس از اتصال، بررسی کنید که فنر ارتودنسی به درستی در محل قرار گرفته و هیچ مزاحمتی ایجاد نمی‌کند.فنر ارتودنسی

چرا پس از بازشدن و نصب مجدد فنر ارتودنسی مراجعه به متخصص ارتودنسی ضروری است؟

  • اگر فنر ارتودنسی به درستی متصل نشود، ممکن است نیروی نامناسبی به دندان‌ها وارد شده و روند درمان مختل شود.
  • متخصص ارتودنسی ابزارهای حرفه‌ای و تجربه کافی برای تنظیم و نصب صحیح  فنر دارد.
  • در صورت آسیب دیدن یا تغییر شکل فنر، متخصص می‌تواند آن را تعویض کند.

در موارد اضطراری باز شدن فنر ارتودنسی باید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • اگر نمی‌توانید فنر را متصل کنید، آن را جدا کرده و همراه خود به جلسه بعدی ارتودنسی ببرید.
  • برای جلوگیری از ایجاد ناراحتی یا آسیب به دهان، از موم ارتودنسی برای پوشاندن نواحی تیز یا برجسته استفاده کنید.

همیشه بهتر است هرگونه مشکل در ابزارهای ارتودنسی را به سرعت به متخصص خود اطلاع دهید.

با وجود فنر ارتودنسی چگونه غذا بخوریم و مسواک بزنیم؟

داشتن فنر ارتودنسی (چه اوپن و چه کلوز) نیازمند دقت بیشتری در رعایت بهداشت دهان و دندان و انتخاب غذاها است. این فنرها ممکن است تمیز کردن و غذا خوردن را کمی دشوارتر کنند، اما با رعایت نکات زیر می‌توانید از مشکلاتی مانند تجمع پلاک، التهاب لثه یا آسیب به دستگاه‌های ارتودنسی جلوگیری کنید:

1. غذا خوردن با وجود فنر ارتودنسی چگونه است؟

غذاهایی که باید از خوردن آنها پرهیز کنید:

  • غذاهای سخت و جویدنی: مانند آجیل، ته‌دیگ، آب‌نبات سخت یا چیپس.
  • غذاهای چسبناک: مانند تافی، آدامس، یا کارامل.
  • میوه‌ها و سبزیجات سفت: مانند سیب یا هویج خام (از گاز زدن به آنها خودداری کرده و می‌توانید آنها را به قطعات کوچک‌تر خرد کنید).
  • گوشت‌های رشته‌ای: مانند استیک یا مرغ با بافت سخت (می‌توانید آن‌ها را نرم‌تر یا ریش‌ریش کنید).

نکات هنگام غذا خوردن با فنر ارتودنسی:

  • غذاها را به قطعات کوچک برش دهید تا فشار کمتری به فنر ارتودنسی و براکت‌های ارتودنسی وارد شود.
  • از دندان‌های عقبی برای جویدن استفاده کنید تا از فشار مستقیم روی فنر جلوگیری شود.
  • غذاهای نرم و آسان برای جویدن، مانند سوپ، ماست، پوره سیب‌زمینی و موز را ترجیح دهید.

2. مسواک زدن با وجود فنر ارتودنسی

آموزش مسواک زدن با فنر ارتودنسی:

  1.  استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی:
    • مسواک‌های با طراحی مخصوص ارتودنسی (مانند مسواک‌های V شکل) برای تمیز کردن اطراف سیم‌ها و فنرها مناسب‌تر هستند.
  2. تمیز کردن اطراففنر ارتودنسی:
    • مسواک را با زاویه 45 درجه قرار دهید و به آرامی اطراف  فنر، براکت‌ها و سیم‌ها را تمیز کنید.
    • از حرکات ملایم و دورانی استفاده کنید تا از آسیب به دستگاه‌ها جلوگیری شود.
  3. استفاده از برس بین‌دندانی:
    • برس بین‌دندانی یا اینترپروگزیمال(Interproximal Brush) برای تمیز کردن فضای اطراف فنر و زیر سیم ارتودنسی بسیار مؤثر است.
  4. استفاده از نخ دندان مخصوص:
    • از نخ دندان ارتودنسی یا فلاس‌تریدر (Floss   Threader) برای تمیز کردن بین دندان‌ها استفاده کنید.
  5. شستشو دهان با دهان‌شویه:
    • از دهان‌شویه ضدعفونی‌کننده یا آب نمک برای کاهش التهاب  لثه و پیشگیری از تجمع باکتری استفاده کنید.

نکات مهم بهداشتی در هنگام استفاده از فنر ارتودنسی:

  • حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و پس از هر وعده غذایی دهان را  با آب یا دهان‌شویه شستشو دهید.
  • مطمئن شوید که باقی‌مانده غذا در اطراف فنر و سیم‌ها گیر نکرده است.
  • اگر فنر ارتودنسی یا براکت ارتودنسی دچار آسیب یا جابه‌جایی شد، فوراً به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

با رعایت این نکات، می‌توانید از آسیب به فنر و براکت‌ها جلوگیری کرده و درمان خود را به بهترین نحو پیش ببرید.

دلایل شکستن فنر ارتودنسی چیست؟

شکستن فنر ارتودنسی ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که معمولاً به عوامل خارجی یا کیفیت ساخت و نصب فنر مرتبط است. در ادامه، دلایل اصلی شکستن فنر ارتودنسی توضیح داده شده است:

1. عوامل خارجی

غذاهای سخت یا چسبناک:

  • جویدن غذاهای سفت مانند آجیل، ته‌دیگ، یخ یا آب‌نبات می‌تواند فشار زیادی به فنر وارد کرده و باعث شکستگی آن شود.
  • غذاهای چسبناک مانند کارامل و تافی ممکن است فنر ارتودنسی را کشیده یا تغییر شکل دهند.

ضربه به دهان:

  • ضربه مستقیم به دهان (مثلاً هنگام ورزش یا تصادف) می‌تواند باعث آسیب به براکت‌های ارتودنسی، سیم‌های ارتودنسی  و فنر ارتودنسی شود.

استفاده نادرست از دندان‌ها:

  • عاداتی مانند جویدن ناخن، باز کردن درب بطری یا اشیاء دیگر با دندان می‌تواند باعث فشار غیرعادی به فنر ارتودنسی شود.

2. مشکلات نصب یا تنظیم فنر ارتودنسی:

خطرات تنظیم نادرست فنر ارتودنسی:

  • اگر فنر ارتودنسی به درستی تنظیم نشده باشد، ممکن است بیش از حد تحت فشار قرار گیرد و در نهایت شکسته شود.
  • انتخاب اندازه یا نیروی نامناسب برای فنر ارتودنسی نیز می‌تواند خطر شکستگی را افزایش دهد.

خطرات اتصال ضعیف فنر ارتودنسی:

  • اگر فنر ارتودنسی به براکت‌های ارتودنسی یا سیم ارتودنسی به درستی متصل نشده باشد، احتمال باز شدن یا شکستگی آن بیشتر است.

3. کیفیت موادی که فنر ارتودنسی از آن ساخته میشود:

عواقب ناشی از استفاده از کیفیت پایین فنر ارتودنسی:

  • فنرهای ارتودنسی ساخته‌شده از مواد با کیفیت پایین یا نامرغوب ممکن است مقاومت کافی در برابر فشارهای معمولی را نداشته باشند.
  • فنرهای ارتودنسی  ارزان‌تر ممکن است به راحتی دچار ترک یا شکست شوند.

خستگی فلز فنر ارتودنسی:

  • استفاده طولانی‌مدت از فنر می‌تواند باعث خستگی و کاهش مقاومت فلز شود، به خصوص اگر فنر از فولاد ضدزنگ یا آلیاژهای نیکل-تیتانیوم با کیفیت پایین ساخته شده باشد.

4. فشار یا نیروی بیش از حد وارده به فنر ارتودنسی:

  • وارد کردن نیروی بیش از حد هنگام تنظیم یا کشیدن فنر ارتودنسی ممکن است باعث خمیدگی یا شکستگی آن شود.
  • دندان‌هایی که نیاز به جابه‌جایی زیادی دارند، ممکن است فشار بیشتری به فنر ارتودنسی وارد کنند.

چگونه از شکستن فنر ارتودنسی جلوگیری کنیم؟

  1. رعایت رژیم غذایی مناسب:
    • از خوردن غذاهای سفت، چسبناک یا تیز پرهیز کنید.
  2. محافظت هنگام ورزش:
    • در فعالیت‌های ورزشی پرخطر، از محافظ دهان استفاده کنید.
  3. رعایت بهداشت و نگهداری:
    • پس از هر وعده غذایی دهان و دندان‌ها را تمیز کنید تا از تجمع ذرات و فشار اضافی روی فنر جلوگیری شود.
  4. مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی:
    • تنظیمات و بررسی‌های منظم توسط متخصص ارتودنسی می‌تواند خطر شکستگی فنر ارتودنسی را کاهش دهد.
  5. انتخاب مواد با کیفیت:
    • استفاده از فنرهای ارتودنسی ساخته‌شده از مواد باکیفیت(مانند نیکل-تیتانیوم یا فولاد ضدزنگ مرغوب) مقاومت بیشتری ارائه می‌دهد.

در صورت شکستن فنر ارتودنسی، بهتر است فوراً به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا مشکل برطرف شده و از تأثیر منفی بر روند درمان جلوگیری شود.

آیا استفاده از فنر ارتودنسی دردناک است؟

استفاده از فنر ارتودنسی معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است پس از نصب یا تنظیم فنر ارتودنسی احساس ناراحتی یا فشار در دهان و دندان‌ها به وجود آید. این احساس معمولاً موقتی است و به تدریج کاهش می‌یابد. در اینجا دلایلی که ممکن است باعث ناراحتی یا درد در استفاده از فنر ارتودنسی شوند، توضیح داده شده است:

1. فشار به دندان‌ها

  • هنگامی که فنر ارتودنسی برای باز یا بستن فاصله بین دندان‌ها قرار می‌گیرد، به دندان‌ها فشار وارد می‌کند. این فشار ممکن است موجب احساس درد یا ناراحتی در روزهای اول شود.
  • معمولاً این احساس پس از چند روز کاهش می‌یابد زیرا دندان‌ها به تغییرات عادت می‌کنند.

2. تحریک لثه‌ها و بافت‌های نرم دهان

  •  به خصوص در ابتدا فنر ارتودنسی می‌تواند باعث تحریک یا فشار بر روی لثه‌ها و بافت‌های نرم دهان شود.
  • گاهی اوقات ممکن است فنر به طور موقت به لثه‌ها یا زبان فشار وارد کندکه باعث ایجاد زخم یا قرمزی در نواحی خاص می‌شود. در این هنگام حتما باید از موم ارتودنسی برای پوشاندن فنر استفاده نمایید.

3. تنظیمات فنر ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی

  • پس از هر تنظیم جدید ارتودنسی، ممکن است فنر یا سیم ارتودنسی دوباره به دندان‌ها فشار وارد کند، که این ممکن است باعث درد خفیف و حساسیت در روزهای اول شود.

تا چه زمانی درد ناشی از نصب فنر ارتودنسی معمولی است؟

  • درد معمولاً 24 تا 48 ساعت پس از نصب یا تنظیم فنر ارتودنسی بیشتر احساس می‌شود.
  • در برخی افراد، درد ممکن است تا 2-3 روز طول بکشد. این ناراحتی معمولاً با مسکن‌های معمولی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن قابل کنترل است.
  • اگر احساس درد شدیدتر از حد معمول داشتید یا درد بیشتر از چند روز ادامه یافت، بهتر است با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید.

چگونه می‌توان درد ناشی از نصب فنر ارتودنسی را کاهش داد؟

  1. استفاده از مسکن‌های معمولی:
    • مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند درد و ناراحتی را کاهش دهند.توجه داشته باشید استفاده از هرگونه دارو باید با تجویز و تحت نظر دندانپزشک باشد.
  2. استفاده از موم ارتودنسی:
    • اگر فنر ارتودنسی یا براکت ارتودنسی به بافت نرم دهان آسیب زده باشد، می‌توانید از موم ارتودنسی برای پوشاندن آن ناحیه استفاده کنید تا فشار کاهش یابد.
  3. غذاهای نرم:
    • در روزهای اول بعد از تنظیمات ارتودنسی، بهتر است از غذاهای نرم و سرد (مانند ماست، سوپ سرد، پوره‌ها) استفاده کنید که فشار کمتری به دندان‌ها وارد کنند.
  4. شستشوی دهان با دهانشویه و یا آب نمک:
    • شستشوی دهان با دهانشویه و یا  آب نمک ولرم می‌تواند به تسکین لثه‌ها و کاهش التهاب کمک کند.

در مجموع، استفاده از فنر ارتودنسی معمولاً درد شدید ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است احساس ناراحتی و فشار موقتی به همراه داشته باشد که به مرور زمان کاهش می‌یابد.

آیا استفاده از فنر ارتودنسی موجب مشکل در صحبت کردن می شود؟

استفاده از فنر ارتودنسی معمولاً مشکلی در صحبت کردن ایجاد نمی‌کند، اما در ابتدا ممکن است مقداری احساس ناراحتی یا تغییر در تلفظ بعضی کلمات ایجاد شود. این احساس بیشتر به دلیل تغییرات در موقعیت دندان‌ها و فضای دهان ناشی از نصب فنر است. این تغییرات معمولاً موقتی هستند و بعد از چند روز یا هفته به مرور زمان بهبود می‌یابند.

دلایل احتمالی برای ایجاد مشکل در صحبت کردن هنگام استفاده از فنر ارتودنسی:فنر ارتودنسی

  1. احساس اشغال فضا:
    • هنگامی که فنر ارتودنسی نصب می‌شود، ممکن است در ابتدا  فضای دهان تغییر کند و احساس کنید که دهان شما پرتر از قبل است. این موضوع می‌تواند کمی بر تلفظ و هماهنگی زبان تأثیر بگذارد.
  2. درد و ناراحتی در دندان‌ها یا لثه‌ها:
    • در روزهای اول پس از نصب فنر ارتودنسی، فشار وارد شده به دندان‌ها می‌تواند باعث حساسیت شود. این ممکن است بر نحوه صحبت کردن شما تأثیر بگذارد زیرا شما ممکن است به طور ناخودآگاه سعی کنید از دندان‌ها و فک خود کمتر استفاده کنید.
  3. عادت به استفاده از فنر ارتودنسی:
    • وقتی که فنر ارتودنسی نصب می‌شود، بدن شما به مرور زمان به آن عادت می‌کند. در ابتدا ممکن است به نظر برسد که صحبت کردن کمی سخت‌تر شده است، اما پس از مدتی زبان شما با فنر و براکت‌های ارتودنسی هماهنگ‌تر می‌شود و دیگر مشکلی در صحبت کردن نخواهید داشت.

چه زمانی  با وجود فنر ارتودنسی مشکل در صحبت کردن جدی‌تر می‌شود؟

  • اگر فنر ارتودنسی به طور غیرطبیعی بزرگ باشد یا به درستی تنظیم نشده باشد، ممکن است موجب اختلالات جدی‌تر در تلفظ یا صحبت کردن شود. در این صورت باید با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید تا مشکل حل شود.

چگونه از مشکل در صحبت کردن  با وجود فنر ارتودنسی جلوگیری کنیم؟

  1. صبر و تمرین:
    • اگر در ابتدا مشکل در تلفظ داشتید، صبر کنید و تمرین کنید. بیشتر افراد به تدریج به شرایط جدید عادت می‌کنند.
  2. استفاده از موم ارتودنسی:
    • اگر براکت‌های ارتودنسی یا فنر ارتودنسی باعث تحریک بافت نرم دهان می‌شوند، استفاده از موم ارتودنسی می‌تواند به کاهش ناراحتی و تسهیل در صحبت کردن کمک کند.

در نهایت، اگر مشکل در صحبت کردن طولانی مدت شد یا بیشتر از حد معمول بود، بهتر است با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که فنر به درستی تنظیم شده است.

نصب فنر ارتودنسی چه احساسی برای بیمار ایجاد می کند؟

استفاده از فنر ارتودنسی ممکن است برای بیمار چند احساس مختلف ایجاد کند، که بیشتر به فشار و تغییرات ناشی از حرکت دندان‌ها مربوط است. این احساسات معمولاً موقتی هستند و به مرور زمان کاهش می‌یابند. در اینجا برخی از احساسی که بیمار ممکن است در اثر استفاده از فنر ارتودنسی تجربه کند، آورده شده است:

1. احساس فشار

  • حس فشار در دندان‌ها: یکی از شایع‌ترین احساسات پس از  نصب یا تنظیم فنر ارتودنسی، احساس فشار است. فنر به دندان‌ها نیرویی وارد می‌کند تا آنها را به تدریج حرکت دهد. این فشار می‌تواند باعث احساس سنگینی یا ناراحتی در دندان‌ها شود.
  • این احساس معمولاً در روزهای اول پس از نصب یا تنظیم فنر به اوج خود می‌رسد و پس از مدتی به مرور کاهش می‌یابد.

2. درد یا ناراحتی

  • ممکن است بیمار پس از نصب فنر ارتودنسی احساس درد خفیف یا ناراحتی  در دندان‌ها، لثه‌ها و بافت‌های نرم دهان داشته باشد.
  • این درد معمولاً ناشی از فشار وارد شده به دندان‌ها و لثه‌ها است و اغلب بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت کاهش می‌یابد.
  • درد معمولاً با استفاده از مسکن‌های معمولی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن قابل کنترل است.

3. تحریک لثه‌ها و بافت‌های نرم دهان

  • فنرها و براکت‌ها ممکن است باعث تحریک یا زخمی شدن لثه‌ها یا سایر بافت‌های نرم داخل دهان شوند،
  •  این معمولاً به دلیل تماس مستقیم یا فشار فنر به لثه‌ها یا سایر نواحی است.
  • این مشکلات معمولاً با استفاده از موم ارتودنسی یا شستشوی دهان با آب نمک بهبود می‌یابند.

4. تغییر در نحوه جویدن یا صحبت کردن

  • در ابتدا، بیماران ممکن است متوجه شوند که جویدن یا صحبت کردن کمی متفاوت از قبل است. این تغییرات معمولاً به دلیل احساس فضای متفاوت در دهان یا فشار وارد شده به دندان‌ها است.
  • این مشکل موقتی است و بیشتر افراد به تدریج به شرایط جدید عادت می‌کنند.

5. احساس "فشار ناشی از حرکت"

  • در برخی موارد، بیماران ممکن است حس کنند که دندان‌ها به آرامی حرکت می‌کنند. این حرکت ممکن است در ابتدا کمی ناراحت‌کننده باشد، اما به مرور زمان به جزئی از روند درمان تبدیل می‌شود.
  • به طور کلی، این احساس به تغییرات تدریجی در موقعیت دندان‌ها مربوط است.

6. حساسیت دندان‌ها

  • ممکن است دندان‌ها به مواد سرد، گرم یا شیرین حساس شوند. این حساسیت ناشی از تغییرات در موقعیت دندان‌ها و فشار وارد شده از سوی فنر ارتودنسی است.
  • این احساس حساسیت معمولاً پس از گذشت چند روز کاهش می‌یابد.

چگونه می‌توان ناراحتی‌های ناشی از نصب فنر ارتودنسی را کاهش داد؟

  1. استفاده از مسکن‌های معمولی:
    • مصرف داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن می‌تواند به کاهش ناراحتی و درد کمک کند.
  2. استفاده از موم ارتودنسی:
    • در صورتی که براکت‌های ارتودنسی یا فنر ارتودنسی باعث آسیب به بافت‌های نرم دهان می‌شوند، استفاده از موم ارتودنسی برای پوشاندن قسمت‌های تیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
  3. غذاهای نرم:
    • در روزهای اول پس از نصب فنر، بهتر است از غذاهای نرم و  سرد مانند پوره، سوپ سرد یا ماست استفاده کنید تا فشار کمتری به دندان‌ها وارد شود.
  4. شستشوی دهان با دهانشویه و یا  آب نمک:
    • شستشوی دهان با دهانشویه و یا آب نمک ولرم به کاهش التهاب و تحریک لثه‌ها کمک می‌کند.

در نهایت، اگر درد یا ناراحتی طولانی مدت یا شدید بود، بهتر است با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید تا مطمئن شوید فنر به درستی نصب شده و هیچ مشکلی در روند درمان وجود ندارد.

گردآوری :تیم تحریریه دندامین-جراح و دندانپزشک محمد رضا سلامی